Name: Waarom niet alle schermtijd slecht voor je is
Uploaded: 2025-11-25T07:00:00+01:00
Duration: 10 min
Description: HEY U! Is mijn gemiddelde schermtijd van 5+ uur erg? Klopt het dat ik mijn telefoon beter niet kan gebruiken vlak voor het slapengaan? En heeft Gen-Z nou écht een aandachtsprobleem? Stefan van der Stigchel (Universiteit Utrecht) onderzoekt aandacht en beantwoordt in deze aflevering jullie 5 vragen over scherm- en telefoongebruik.

 video - Geloof het of niet, maar Nederland heeft ook een vulkaan (duur: 9 minuten 1 seconde)

HEY U! Heb jij weleens een vulkaan in het echt gezien? En je afgevraagd wat je moet doen als die zou uitbarsten? En wat nou als alle vulkanen ter wereld tegelijk zouden uitbarsten? In deze aflevering beantwoordt Bernd Andeweg, geoloog bij de Vrije Universiteit Amsterdam, jullie 5 vragen over vulkanen. Zo laat hij zien waar de Nederlandse vulkanen zijn en legt hij uit waarom elke vulkaan er anders uitziet.

Geloof het of niet, maar Nederland heeft ook een vulkaan

 video - Waarom NS-spoorboekje nog steeds met de hand wordt gemaakt (duur: 10 minuten 47 seconden)

Hoe laat gaat jouw trein? Grote kans dat je dat op de minuut nauwkeurig weet, net als hoe lang je overstap is. Al die tijden staan vastgelegd in de dienstregeling van de NS, en die wordt door een handjevol mensen gemaakt. In deze tijd van AI en slimme computers zou je verwachten dat je met één klik op de knop zo'n schema kan maken, maar niet dus. Hoe dat zit hoor je van econometrist Rolf van Lieshout van de Technische Universiteit Eindhoven. Hij werkt aan oplossing om de dienstregeling wél met de computer te maken en zo de perfecte dienstregeling te vinden. Zo hoef jij in de toekomst hopelijk nooit meer te rennen voor je overstap.

Waarom NS-spoorboekje nog steeds met de hand wordt gemaakt

 video - Meer dan kracht: dit gebeurt er als je spieren niet bewegen (duur: 10 minuten 52 seconden)

Onze spieren doen veel meer dan bewegen. Ze zorgen dat suiker uit ons eten wordt opgenomen en houden onze stofwisseling op peil. Maar wat gebeurt er als spieren plotseling stilvallen? Spierfysioloog Gul Turan (Wageningen University) zet daarvoor onze stagiaire Zinzi tijdelijk in het gips. Niet omdat ze iets gebroken heeft, maar als proefpersoon om te zien wat er gebeurt als je jouw spier absoluut niet kan bewegen. En de resultaten zijn verbluffend: al na twee dagen nemen spieren 40% minder suiker op. Gul laat zien hoe snel stilstand het hele lichaam uit balans kan brengen en waarom bewegen zoveel meer betekent dan spierkracht alleen.

Meer dan kracht: dit gebeurt er als je spieren niet bewegen

 video - Kun je met één test controleren op alle soorten kanker? (duur: 12 minuten 8 seconden)

Vergeet de huidige, vaak dure en vervelende methoden zoals de borstenpletter, dure scans, of het chirurgisch weghalen van een stukje tumor met een lange naald om te achterhalen of het kwaadaardig is. Wereldwijd werken onderzoekers aan een revolutie in de kankerdiagnostiek. Ze speuren in het bloed naar sporen van kanker: DNA sporen. Hiermee is heet steeds beter mogelijk om vast te stellen óf iemand kanker heeft, maar ook wáár in het lichaam het zit en hoe ernstig het is. Eén van die onderzoekers is Daan Hazelaar, die samen met zijn collega’s van het kankerinstituut van het Erasmusmc probeert te bewijzen hoe goed deze techniek werkt.

Kun je met één test controleren op alle soorten kanker?

 video - Waarom niet alle schermtijd slecht voor je is (duur: 10 minuten 0 seconden)

HEY U! Is mijn gemiddelde schermtijd van 5+ uur erg? Klopt het dat ik mijn telefoon beter niet kan gebruiken vlak voor het slapengaan? En heeft Gen-Z nou écht een aandachtsprobleem? Stefan van der Stigchel (Universiteit Utrecht) onderzoekt aandacht en beantwoordt in deze aflevering jullie 5 vragen over scherm- en telefoongebruik.

Waarom niet alle schermtijd slecht voor je is

 video - Wat als vrachtschepen weer zouden gaan zeilen (duur: 11 minuten 35 seconden)

De scheepvaart is een van de meest vervuilende sectoren ter wereld. Maar wat als vrachtschepen weer zouden gaan… zeilen? Niet met doeken en touwen, maar met enorme stalen buizen die ronddraaien in de wind. Scheepvaart-onderzoeker Albert Rijkens van de TU Delft laat in deze aflevering zien hoe dit soort “rotorzeilen’ werken. En legt uit waarom de toekomst van de scheepvaart misschien wel in het verleden ligt.

Wat als vrachtschepen weer zouden gaan zeilen

 video - Is jouw huis straks niks meer waard door overstromingen? (duur: 13 minuten 39 seconden)

Wat voor effect de kans op een overstroming heeft op de huizenprijs is voor het eerst voor heel Nederland in kaart gebracht. Uit nieuw onderzoek van Philibert Weenink (Maastricht University) blijkt dat woningen in risicogebieden gemiddeld 1% minder waard zijn, met uitschieters tot wel 9% op de gevaarlijkste plekken. En dat effect groeit: naarmate Nederlanders zich bewuster worden van de dreiging, daalt de waarde van kwetsbare huizen t.o.v veilige huizen alleen maar verder. Waar in Nederland je wel veilig bent en waar je op kunt letten legt Philibert uit in deze aflevering.

Is jouw huis straks niks meer waard door overstromingen?

 video - Ruimte is een rotzooi:  hoe ruimen we op? (duur: 13 minuten 23 seconden)

Stel je voor: het licht gaat uit. Geen internet. Geen pinpas. Geen navigatie. Klinkt als science fiction, maar kan komen door ruimteafval: rommel die je niet eens ziet, maar wel rondzweeft in de ruimte en tegen de satellieten botst die zo belangrijk zijn voor het leven op aarde. Sterrenkundige Thomas Wijnen (Universiteit Leiden | NOVA) legt in deze aflevering uit waar dat afval precies vandaan komt, en hoe we deze ruimterommel kunnen opruimen.


Ruimte is een rotzooi:  hoe ruimen we op?

 video - Zo houd jij je plant in leven (volgens de wetenschap) (duur: 13 minuten 31 seconden)

Planten in leven houden kan een hele opgave zijn. Met volle moed haal je een plant in huis, zet 'm in een leuke pot, en dan... ja dan vergeet je de plant water te geven, of misschien geef je veel te veel. En is water eigenlijk het enige dat een plant nodig heeft? Bioloog Casper Quist (Wageningen University) geeft je tips hoe je je plant het best verzorgt én hij vertelt welke plant de grootste overlevingskans heeft: een aso, teamplayer of een manager.

Zo houd jij je plant in leven (volgens de wetenschap)

Conform de Mediawet vallen de video's in deze sectie onder het toezicht van het Commissariaat van de Media

Blijf altijd op de hoogte van het laatste nieuws via de snelste en leukste nieuwssite van Nederland, 24 uur per dag en 7 dagen in de week